آیة الله مجتهدی (ره) :راه غلبه بر نفس ، محاسبه است . بعضی اولیا خدا یک دفتری داشتند همراه خود ، و هر کاری که می کردند مینوشتند، در آخر روز هم نشسته و حساب کارهای خود را می کردندکه ما دراین روز ، چه کردیم ، چه قدر اطاعت خدا را نمودیم ، چه قدر سرپیچی کردیم.
بازاریها هر شب به حساب دفترشان میرسند ، سود وضرر و طلبکاریها و بدهکاری ها را می نویسند ، اگر هرشب حساب و کتاب نکنند ، یک دفعه میبینند مقدار قابل توجهی ضرر کرده اند. گاهی هم امکان دارد برشکست شوند .
انسان هم هرروز باید به حساب نفسش برسد ، تا یکدفعه ضرر نکند . شب موقع خواب بنشین ببین چه کار کرده ای ، چشمت کجاها نگاه کرده ، زبانت چه ها گفته ، اگر کار بدی کرده ای خودت را سرزنش کن و بگو :(الم یان للذین آمنوا ان تخشع قلوبهم لذکرالله) آیا وقت آن نشده که دل های مومنان برای خدا خاشع و متواضع شود؟
تصمیم بگیر آن کار را نکنی.
صبح ها با خودت شرط کن که اگر آن کار را کردی خودت را جریمه کنی. ودر طول روز مراقب باش آن کارهارا انجام ندهی.
البته مهم ترین چیز این است که به خدا حسن ظن داشته باشی و بدانی او کمک می کند.
کتاب آداب الطلاب
تا وقتی گناه را ترک نکنی به جایی نمیرسی
آیة الله مجتهدی می فرمودند : بنشین قدری فکر کن که خداوند متعال چقدر به ما نعمت داده است . خودش می فرماید : نمی توانید نعمت های مرا بشمرید . یکی از بزرگترین نعمت های خدا این است که ما هرچه گناه می کنیم او می پوشاند .
اگر مثلا در پیشانی ما یک کنتور بود وهر گناه ، یک شماره می انداخت ، دیگر ما ابرو نداشتیم . یا اگر به جای شماره انداختن بوی ظاهری قرار داده بود ، دیگر کسی طرف دیگری نمی رفت .(لو تکاشفتم ما تدافنتم- امام علی علیه السلام)اگر از گناهان هم خبر داشتیم یکدیگر را دفن نمیکردیم .
عمل به دانسته ها
اهل بیت (علیهم السلام) میفرمایند: شما آنچه را علم داری عمل کن خدای تعالی آن چه را علم نداری به شما خواهد داد (من عمل بما یعلم علمه الله ما لم یعلم). این یک نکتهی ظریف است که ما آن چه را که از مسلمات دین است و روشن؛ وقتی به عمل آراستیم، نتیجه این عمل صالح نیل به علم الهی است که بس با ارزش و قیمتی است.
حضرت آیت الله بهجت (اعلی الله مقامه الشریف) از جمله نکاتی که در زمینه اخلاق مطرح میکردند و نسبت به آن عنایت داشتند این بود که میفرمودند: در همه کارها، اول از همه، مواظبت کنید آن چه را که یقین دارید، عمل کنید! تا آنچه را که نمیدانید خداوند متعال به شما عطا فرماید
این بیان ایشان برگرفته از روایاتی است که از رسول اکرم (صلوات الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) به ما رسیده، که نمونه آن از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) این است که فرمودند: هر کس به آنچه می داند عمل کند، خداوند این ارث را باقی می نهد که آن چه را نمی داند، به او می آموزد.
شخصی تعریف می کرد که وقتی می خواستم خدمت آقای بهجت برسم ، تا ذکری یا دستورالعمل خاصی برای تهذیب نفس بگیرم . ایشان فقط یک چیز فرمودند : ( ما چه چیز را نمیدانیم ؟ عمل به آنچه میدانیم مهم تر از دانستن چیزهایی است که نمی دانیم )