امام موسی کاظم علیه السلام اسوه صبر و مقاومت

دوره امامت امام کاظم علیه السلام از دوره های سخت و توان فرسای تاریخ امامت است . در این دوره , امام موسی بن جعفر علیه السلام با دو مشکل مواجه بودند. یکی از این مشکلات , ارتباط مستقیم با حاکمیت نامشروع خلفای عباسی داشت . مشکل برخورد با خلفا و مقابله با تبلیغات مسموم و اقدامات کینه توزانه آنها همواره به عنوان یک مشکل اساسی شیعه وجود داشت . ولی مشکلی که امام کاظم علیه السلام اختصاصا در دوره ی امامت خویش با آن روبرو بود , مشکل درونی شیعیان در این زمان بود. این مشکل درونی , انشعابی بود که در این دوره در میان شیعیان به وجود آمده بود و از این نظر اتحاد و یکپارچگی شیعیان در معرض خطر قرار داشت . توضیح آن که پس از شهادت امام جعفر صادق علیه السلام , برخی از شیعیان درباره ی شناخت امام و این که جانشین امام ششم چه کسی است , گرفتار تردید و عدم شناخت شدند.

این گروه در اثر پاره ای از عوامل درونی و بیرونی , به امامت اسماعیل که یکی از فرزندان امام جعفر صادق (ع ) بود و در زمان حیات پدر بزرگوارش فوت کرده بود , قائل شدند و اسماعیلیه نام گرفتند. گرچه پیدایش این فرقه موجب بزرگ ترین انشعاب در میان شیعیان بود ولی امر انشعاب به همین مورد محدود نگشت و گروه های دیگری نیز ظاهر شدند و هر کدام درباره ی امامت اعتقاداتی پیدا کردند , به طوری که نوبختی می نگارد , در این زمان شیعیان به شش فرقه تقسیم شدند.
اوضاع و احوالی که به دلیل انشعاب , در میان شیعیان به وجود آمده بود , موجب شد رهبر شیعیان با دشواری خاص مواجه گردد , اما امام کاظم علیه السلام با علم و تدبیر امامت , جامعه شیعه را سامان داد و این ساماندهی آن گونه کارساز و موثر واقع شد که نه تنها شیعیان موفق شدند بر مشکلات داخلی غلبه کنند بلکه به رسالت سیاسی و دینی خویش نیز توجه نمودند و همچون گذشته به استمرار راستین اسلام و مبارزه با خلفا پرداختند.
این موفقیت های امام موسی بن جعفر علیه السلام , بر خلفای عباسی غیر قابل تحمل بود و آن ها را به عکس العمل وادار می کرد. دشمنی خلفای عباسی باامام کاظم (ع ) زمانی بیشتر میشد که آن امام بزرگوار به طور علنی مخالفت خویش را با خلفا آشکار می کرد و آن ها را متوجه می نمود که حکومت و رهبری جامعه از آن ائمه شیعه است و خلفای عباسی غاصب هستند.
نوشته اند روزی امام کاظم علیه السلام مهدی عباسی را دید که مشغول رد مظالم است . امام خطاب به مهدی عباسی فرمود :
چرا آن چه را که از راه ستم از ما گرفته شده است باز نمی گردانی
مهدی پرسید آن چه از شما به ستم گرفته شده است , چه می باشد
پاسخ امام به گونه ای بود که مهدی عباسی را به تامل واداشت و او را متوجه کرد که امام کاظم علیه السلام سلطه عباسیان را نامشروع می داند و به حاکمیت آن ها بر ممالک اسلامی اعتقادی ندارد.
اعتقاد خلفای عباسی نسبت به سازش ناپذیری امام کاظم (ع ) و مبارزات بی امان آن بزرگوار به گونه ای بود که هر نوع نا آرامی و قیامی را منتسب به امام کاظم (ع ) می کردند و معتقد بودند رهبری قیام هایی که علیه عباسیان می شود , در دست امام موسی بن جعفر علیه السلام است . به عنوان مثال , زمانی که قیام فخ رخ داد و حسین بن علی , رهبر پرشور این قیام خونین به شهادت رسید , هادی عباسی , درباره ی نقش امام کاظم (ع ) در رهبری قیام فخ , اظهار نگرانی کرد و گفت :
به خدا قسم , حسین (رهبر شهید قیام فخ ) به دستور او (امام موسی بن جعفر علیه السلام ) قیام کرده و تحت تاثیر او قرار گرفته است , زیرا صاحب وصیت در این خانواده اوست , خدا مرا بکشد , اگر او را زنده بگذارم .
شیوه ی خاصی که امام کاظم (ع ) در مبارزه با خلفای عباسی در پیش گرفته بود , سرانجام منجر به این شد که هارون به دستگیری امام و زندانی کردن آن بزرگوار مصمم شود.
مهم ترین محور تبلیغاتی عباسیان , به ویژه هارون الرشید , این بود که می خواستند به مسلمانان چنین وانمود کنند که وارث به حق رسول اکرم , عباسیان هستند و در نتیجه رهبری حکومت اسلامی باید در دست آنان باشد. امام کاظم علیه السلام در برابر این تبلیغات گمراه کننده عباسیان به شدت ایستاد و در این باره روشنگری کرد. امام کاظم (ع ) در این زمینه به قدری حساسیت نشان می داد که در حضور هارون نیز بدون هیچ ملاحظه ای بر نفاق عباسیان می تاخت و عدم شایستگی آن ها را نسبت به ادعایی که داشتند برمی شمرد. نوشته اند که روزی هارون به زیارت مرقد مطهر رسول اکرم در مدینه رفت و برای ابراز خویشی نسبت به رسول اکرم , چنین سلام داد : سلام بر تو ای رسول خدا , ای پسر عمو...
در این هنگام , امام موسی کاظم برای خنثی کردن حرکت هارون , خطاب به مرقد رسول خدا , چنین فرمود : سلام بر تو ای پدر.
هارون از این حرکت سنجیده و کوبنده ی امام رنگ رخسارش دگرگون شد و در جواب درماند. همین جواب باعث شد که هارون دستور بازداشت و زندانی کردن امام را صادر نماید.
به هر حال , مبارزات توقف ناپذیر و کوبنده ی امام موسی کاظم (ع ) سبب شد که هارون برای مقابله با خطراتی که از این ناحیه خلافتش را تهدید می کرد , امام را زندانی کند و سپس با حیله آن بزرگوار را به شهادت برساند.
در پایان سالروز ولادت با برکت امام کاظم (ع ) را به شیعیان راهش تبریک می گوییم .

منبع : روزنامه جمهوری اسلامی