نگاهی به جغرافیای باریکه نوار غزه وکرانه باختری(سرزمینهای حکومت خود گردان فلسطینی)

نگاهی به جغرافیای باریکه نوار غزه وکرانه باختری(سرزمینهای حکومت خود گردان فلسطینی)

 

تاریخچه

نوار غزه (در انگلیسی: Gaza Strip، در عربی: قطاع غزة و در عبری: רצועת עזה (رتزوعات عزه)) ناحیه‌ای است نوارگونه که در کنار دریای مدیترانه و در منطقه خاورمیانه قراردارد. نوار غزه از جنوب غربی با مصر و از شمال و شرق با اسرائیل غاصب هم‌مرز است. منطقه نوار غزه ۴۱ کیلومتر طول و در بخش‌هایی از ۶ تا ۱۲ کیلومتر عرض دارد. مساحت کلی نوار غزه، ۳۶۰ کیلومتر مربع است. نوار غزه نامش را از شهر غزه که بزرگ‌ترین شهر در منطقه نوار غزه‌است، می‌گیرد. مردمی که در منطقه نوار غزه زندگی می‌کنند تماما فلسطینی هستند. هم‌اکنون کنترل نوار غزه در دست نیروهای گروه حماس است.ومردم غزه زیر آتش بمب ها وموشک های رژیم صهیونیستی اسرائیل روزهای تلخی را تجربه می نمایند.

پس از شکست نیروهای امپراتوری عثمانی از بریتانیا در طول جنگ جهانی اول، دولت وقت بریتانیا در ۲۵ آوریل ۱۹۲۰ میلادی کنترل نوار غزه را به همراه دیگر سرزمین‌های فلسطین برعهده گرفت و با تشکیل یک سیستم حکومتی تحت عنوان قیومیت بریتانیا بر فلسطین به کنترل نوار غزه و دیگر سرزمین‌های فلسطین پرداخت. پس از جنگ اسرائیل غاصب در سال ۱۹۴۸ میلادی و تأسیس کشور اسرائیل غاصب در بخشی از سرزمین‌های تحت قیومیت بریتانیا و تصرف نوار غزه توسط ارتش اردن، پیمان صلح موقت ۱۹۴۹ میان کشور تازه تأسیس اسرائیل غاصب و مصر، اردن، سوریه و لبنان به امضا رسید که بنابر مفاد آن مرزهای اسرائیل و فلسطین مشخص شده و نوار غزه تحت کنترل کشور اردن قرار داشت. این عهدنامه تا آغاز جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷ و شکست اعراب، تحت اشغال نظامی نیروهای  اسرائیل غاصب درآمد.

از آن زمان بخش عظیمی از تاریخ منطقه را نبرد میان اسرائیل غاصب، از یک سو و فلسطینیها به نمایندگی سازمان آزادیبخش فلسطین، از سوی دیگر، تشکیل می دهد. در این میان صدها هزار فلسطینی بی خانمان شدند و چندین جنگ با حضور مصر، اردن، سوریه و لبنان به وقوع پیوسته است.

فلسطینی های ساکن کرانه باختری از جمله بیت المقدس شرقی از سال 1967 تحت اشغال اسرائیل غاصب زندگی می کنند. همچنین دولت اسرائیل غاصب چندین شهرک یهودی نشین در این مناطق ساخته که محل سکونت بیش از 400 هزار یهودی است. با آنکه وجود چنین شهرکهایی طبق قوانین بین المللی غیر قانونی به نظر می رسد اما اسرائیل غاصب همچنان این موضوع را منتفی می داند.

در سال ۱۹۷۹، مصر و اسرائیل غاصب قرارداد صلحی امضاء کردند. ولی فقط در اوایل دهه ۱۹۹۰ و پس از انتفاضه فلسطینیها بود که روند صلح آغاز شد. به رغم استرداد بخشهایی از کرانه باختری و نوار غزه به فلسطینیان هنوز قراردادی در مورد "وضعیت نهایی" به امضاء نرسیده است. در سال 2005 اسرائیل غاصب  تصمیم به تخلیه این شهرکها در نوار غزه گرفت و به اشغال نظامی چهل ساله خود در این منطقه پایان داد.

موانع اصلی شامل وضعیت بیت المقدس، سرنوشت پناهندگان فلسطینی و شهرکهای یهودی نشین هستند.

 

اطلاعات کلی درباره سرزمینهای فلسطینی

جمعیت: 4 میلیون (سازمان ملل متحد 2007)
پایتخت پیش بینی شده : بیت المقدس شرقی
زبان عمده:عربی
دین اکثریت: اسلام
امید به زندگی: مردان 72 سال و زنان 75 سال (منبع: سازمان ملل متحد)
واحد پول: ۱ دینار اردن = ۱۰۰فلس - 1 شکل اسرائیل غاصب = ۱۰۰ آگوروت جدید
صادرات عمده: مرکبات
میانگین درآمد سالانه: 1.120 دلار (بانک جهانی 2006)
نشانه حوزه اینترنت:ps
کد بین المللی تلفن: 970+

قدس شریف و دیوار ندبه در قلب بیت المقدس

 

رهبر دولت خودگردان فلسطینیان: محمود عباس

 

یاسر عرفات، رهبر پیشین فلسطینیان روز یازده نوامبر 2004 در سن 75 سالگی پس از مدتی بیماری، به علت اختلال خونی در بیمارستانی در فرانسه درگذشت.

روحی فتوح رئیس شورای قانونگذاری فلسطین نیز تا زمان برگزاری انتخابات سراسری نهم ژانویه به عنوان رئیس دولت خودگردان انجام وظیفه می کرد.

در رای گیری که روز یکشنبه، 9 ژانویه، در کرانه باختری رود اردن، باریکه غزه و بخش شرقی بیت المقدس صورت گرفت، محمود عباس که به ابومازن معروف است با کسب اکثریت آراء به عنوان رهبر تشکیلات خودگردان فلسطینی انتخاب شد.

او در پی مرگ یاسر عرفات، رهبر سابق فلسطینیان در روز 11 نوامبر 2004، به عنوان رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین برگزیده شده بود.

بسیاری از تحلیلگران از محمود عباس به عنوان رهبری میانه رو یاد می کنند که با رشد گروه های شبه نظامی فلسطینی مخالفت می کند و حامی از سرگیری مذاکره با اسرائیل غاصب است.

محمود عباس در سال 1935 در صافد (شهری که اکنون در شمال اسرائیل  غاصب قرار دارد) متولد شد. او در اواخر سالهای 1950 با همکاری یاسر عرفات جنبش فتح را بنیاد گذاشت که مهمترین شاخه سیاسی در سازمان آزادیبخش فلسطین محسوب می شد.

او در سالهای 1970 روابطش را با سیاسمتداران چپگرای اسرائیلی تثبیت کرد. از او به عنوان معمار پیمان اسلو یاد می شود که به موجب آن دولت خودگردان فلسطین به رسمیت شناخته شد.

 

اطلاعات جمعیتی

 

حدود یک میلیون و سیصدهزار فلسطینی در باریکه غزه زندگی می‌کنند.

بیشتر این فلسطینیان را اعقاب پناهندگانی تشکیل می‌دهند که در طول جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ از اسرائیل غاصب  خارج شدند. تا سال ۱۹۶۷، جمعیت باریکه غزه شش برابر شد، و از آن زمان این جمعیت همواره در حال رشد است. فقر، بیکاری، و شرایط نامساعد زندگی در این منطقه به وفور به چشم می‌خورد، و دلایل این وضعیت به نرخ شدیدا بالای تولد، آسیب دیدن اقتصاد منطقه در نتیجه بسته شدن مرزهای آن توسط اسرائیل غاصب پس از انتفاذه اول اعلام شده‌است. از دهه ۱۹۷۰ به بعد، ۲۱ شهرک یهودی‌نشین در حوالی نوار غزه احداث شد، اما این شهرک‌ها در اوت ۲۰۰۵ تخلیه شد.

بیش از ۹۹ درصد از ساکنان باریکه غزه را مسلمانان و حدود ۱ درصد از جمعیت این منطقه را اقلیت مسیحیان فلسطینی تشکیل می‌دهند.

آمار جمعیت‌نگاری مربوط به باریکه غزه از برآوردهای وزارت بهداشت فلسطین در سال ۲۰۰۵ اخذ شده‌است.:

·          "نرخ تولد" ۸/۳۰ تولد در هر هزار نفر (برآورد در سال ۲۰۰۵)

·         «نرخ مرگ و میر» ۲/۳ مورد مرگ در هر هزار نفر (برآورد در سال۲۰۰۵)

·         «نرخ خالص مهاجرت» ۵۴/۱ مهاجر در هر هزار نفر جمعیت

·         «میزان مرگ و میر اطفال»: ۳/۲۱ مرگ در هر هزار مورد تولد

·         «میزان باروری»: ۷/۴ مورد تولد کودک در ازای هر زن

·         «نرخ رشد جمعیت»: ۸/۲ درصد:

موقعیت جغرافیایی

 

 

باریکه غزه در موقعیت جغرافیایی31درجه و25 دقیقه شمالی و34درجه و20دقیقه شرقی در خاورمیانه قرار گرفته‌است. این منطقه دارای مرزی ۵۱ کیلومتری با اسرائیل، و مرزی ۱۱ کیلومتری با مصر در نزدیکی شهر رفح است. خان یونس در ۷ کیلومتری شمال شرقی رفح واقع شده، و شهرهای متعدد در طول ساحل بین این منطقه و شهر غزه واقع شده‌است. بیت لحیا و بین حنون به ترتیب در شمال و شمال شرقی شهر غزه واقع شده‌اند.

منطقه گوش کتیف از محلات اسرائیل غاصب سابقا در منطقه دون(سند دون )در همجواری رفح و خان یونس، در طول منطقه جنوب غربی ساحل ۴۰ کیلومتری دریای مدیترانه واقع شده بود. چند ماه پس از آنکه اسرائیل غاصب در دسامبر ۲۰۰۵ طرح تخلیه یکجانبه باریکه غزه را اجرا کرد، یک منطقه حائل جنجال‌برانگیز در مرز شمالی با اسرائیل غاصب ایجاد شد. بخشی از این مرز ۵/۲ کیلومتر به منطقه تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین نفوذ می‌کند، که این منطقه سابقا محلات شمال اسرائیل غاصب را تشکیل می‌داد، و در حال حاضر گردان‌های عزالدین قصام از این منطقه برای شلیک موشک به اسرائیل غاصب  استفاده می‌کنند.

باریکه غزه دارای آب و هوای معتدلی است، که دارای زمستانی ملایم و خشک، و تابستانی گرم و توام با خشکسالی است. سطح زمین مسطح یا هموار است، و تپه‌های شنی نیز در کنار ساحل قرار به چشم می‌خورد. مرتفع‌ترین نقطه جز ابوعوده نام دارد که دارای ارتفاع ۱۰۵ متر از سطح دریاست. منابع طبیعی فلسطین شامل زمین‌های قابل کشت (حدود یک‌سوم از باریکه غزه را زمین‌های آبی تشکیل می‌دهد) است. مسائل زیست‌محیطی فلسطین شامل کویرزایی؛ استفاده از آب شور برای آبیاری محصولات کشاورزی، آب شیرین؛ تصفیه فاضلاب؛ بیماری‌هایی که از راه آب منتقل می‌شود؛ فرسایش خاک؛ و کاهش و آلودگی منابع آب زیرزمینی است. گفته می‌شود باریکه غزه یکی از پانزده سرزمینی است که «مهد بشریت» را تشکیل می‌دهد.

این منطقه دارای قدیمی‌ترین بقایای مربوط به آتش‌های بزرگ ساخته دست بشر و برخی از قدیمی‌ترین اسکلت‌های بشر است.

اقتصاد

 

بازده اقتصادی باریکه غزه در طول سالهای بین ۱۹۹۲ و ۱۹۹۶ یک سوم کاهش یافت.در نتیجه دفاع فلسطینیان از حملات اسرائیل روابط بازار کالا که پیش‌تر بین اسرائیل غاصب و باریکه غزه ایجاد شده بود مختل شد. منفی‌ترین تاثیر اجتماعی این سقوط ظهور بیکاری فزاینده بوده‌است.

در طول سالهای بعد توسل اسرائیل غاصب به سیاست بستن مرزهای باریکه غزه کاهش یافت، و در سال ۱۹۹۸، اسرائیل سیاست‌های جدیدی برای کاهش تاثیر بستن مرزها و دیگر رویه‌های امنیتی اعمال شده بر ورود کالا و نیروی کار فلسطین به اسرائیل غاصب اجرا کرد. این تغییرات منجر به وقوع یک بهبود سه ساله در اقتصاد باریکه غزه شد. دوره بهبود وضعیت اقتصادی در سه ماهه آخر سال ۲۰۰۰ و با آغاز انتفاذه الاقصی پایان یافت. انتفاذه الاقصی منجر به بسته شدن مرز اسرائیل غاصب توسط نیروهای اسرائیل غاصب و نیز اعمال مکرر محدودیت بر تردد فلسطینیان در مناطق خودگردان شده و در نتیجه به شدت جابجایی تجاری و نیروی کار را مختل کرد. در سال ۲۰۰۱، و حتی شدیدتر از آن در سال ۲۰۰۲، آشوب بین‌المللی و اقدامات نظامی اسرائیل غاصب در مناطق تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین منجر به تخریب طرح سرمایه و ساختار اجرایی، اختلال شایع در فعالیت‌های تجاری، و کاهش شدید در تولید ناخالص داخلی شد. یکی دیگر از عوامل اصلی کاهش درآمد کاهش تعداد آن دسته از ساکنان غزه بوده که اجازه ورود به اسرائیل غاصب را داشته‌اند. پس از خروج اسرائیل غاصب از باریکه غزه، شمار محدودی از کارگران فلسطینی بار دیگر به سمت اسرائیل غاصب روانه شدند اما پس از پیروزی حماس در انتخابات مجلس فلسطین در سال ۲۰۰۶ اعلام شد فلسطین قصد دارد پروانه کار این افراد را محدود کرده یا کلا لغو کند.

بر اساس کتاب جهانی سیا، تولید ناخالص داخلی باریکه غزه در سال ۲۰۰۱ با ۳۵ درصد کاهش در درآمد سرانه ۶۲۵ دلار در سال همراه بود، و ۶۰ درصد از جمعیت باریکه غزه اکنون در زیر خط فقر زندگی می‌کنند. صنایع باریکه غزه اغلب از تجارت‌های خانوادگی که به تولید منسوجات، صابون، حکاکی بر چوب درخت زیتون، و سوغاتی صدف مروارید می‌پردازد تشکیل شده است؛ اسرائیلیان غاصب مبادرت به ایجاد صنایع محدود مدرنی در برخی مراکز صنعتی کرده‌اند. برق باریکه غزه توسط اسرائیل غاصب  تامین می‌شود. مهمترین محصولات کشاورزی باریکه غزه عبارتند از زیتون، مرکبات، سبزیجات، گوشت و لبنیات. صادرات اصلی عبارتند از مرکبات و گل، در حالیکه واردات اصلی را غذا، کالاهای مصرفی، و مواد ساختمانی تشکیل می‌دهد. مهمترین شرکای تجاری باریکه غزه عبارتند از اسرائیل غاصب ، مصر و کرانه باختری.

بهداشت

 

مطالعه‌ای که دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا و دانشگاه القدس در بیت المقدس در اواخر سال ۲۰۰۲ میلادی برای سازمان بین‌المللی کایر (CARE) انجام داده‌اند، حکایت از درصد بالای سوء تغذیه در میان جمعیت فلسطینی ساکن در نوار غزه دارد. براساس این بررسی ۱۷٫۵ درصد از کودکان بین ۶ تا ۵۹ ماه مبتلا به سوء‌تغذیه مزمن بوده‌اند. بر همین اساس ۵۳ درصد از زنانی که در سن بارداری قرار داشته‌اند و نیز ۴۴ درصد از کودکان مبتلا به کم‌خونی بوده‌اند. پس از تخلیه یکجانبه باریکه غزه از نیروهای اسرائیل غاصب در اوت و سپتامبر ۲۰۰۵ وضعیت بهداشت در باریکه غزه با چالش‌های خطیری مواجه شده‌است.

حمل و نقل و ارتباطات

 

باریکه غزه دارای شبکه کوچک و محدودی از راههاست. این منطقه همچنین دارای یک راه‌آهن یک خطه استاندارد است که در طول باریکه در مسیر شمال به جنوب از مرکز این منطقه می‌گذرد؛ با این وجود، این خط آهن بدون استفاده رها شده، و خطوط اندکی از آن برجای مانده‌است. این راه‌آهن سابقا از جنوب به راه‌آهن مصر و از شمال به راه‌آهن اسرائیل  غاصب ختم می‌شد.

احداث تنها بندر باریکه غزه پس از آغاز انتفاذه الاقصی به صورت نصفه‌کاره رها شده‌است. فرودگاه بین‌المللی غزه به موجب توافقاتی که در پیمان دوم اسلو و نیز در تفاهم‌نامه ۱۹۹۸ وای ریور به عمل آمده بود در ۲۴ نوامبر ۱۹۹۴ افتتاح شد. این فرودگاه در اکتبر ۲۰۰۰ به دستور اسرائیل غاصب بسته شد و باند آن توسط نیروهای  اسرائیل غاصب در دسامبر ۲۰۰۱ تخریب شد. این فرودگاه از آن زمان فرودگاه بین‌المللی یاسر عرفات نام گرفته‌است.

باریکه غزه دارای سیستم ابتدایی تلفن ثابت است که توسط یک سامانه سیم هوایی ارائه می‌شود و نیز از خدمات گسترده تلفن همراه برخوردار است که توسط پل‌تل (جوال) یا خدمات دهندگان اسرائیلی همچون سلکام ارائه می‌شود. چهار شرکت در باریکه غزه در حال ارائه خدمات اینترنت هستند که در حال حاضر سرگرم رقابت با یکدیگر بر سر اینترنت پرسرعت و نیز اینترنت تلفنی هستند. بیشتر خانوارهای غزه دارای رادیو و تلویزیون (۷۰ درصد)، و حدودا ۲۰ درصد آنان نیز دارای رایانه شخصی هستند.

رسانه های فلسطینی

 

تلویزیون رسانه اصلی برای پخش اطلاعات و اخبار در مناطق فلسطینی نشین است. داشتن ماهواره امری معمولی است و رسانه های پان عرب، بخصوص شبکه تلویزیونی الجزیره که از قطر پخش می شود، از محبوبیت فراوانی برخوردارند.

رادیو و تلویزیون رسمی فلسطینی با عنوانهای " صدای فلسطین" و " فلسطین تی وی" از اوایل 2006 زیر نظر محمود عباس اداره می شود. گفته می شود این تصمیم به هدف گرفته شد که رادیو و تلویزیون فلسطینی زیر نظر کابینه تحت حکومت حماس اداره نشود.

شبکه های رسمی رادیو و تلویزیون اقتدار ملی فلسطین در کنار دهها شبکه مستقل مشغول به فعالیت اند. تلویزیون اردن در کرانه غربی بینندگان زیادی دارد.

گروه های ناظر بین المللی بر عقیده اند که به عمومی رسانه های در سرزمینهای فلسطینی بیش از هر جای دیگری در جهان عرب مستقل هستند؛ اما خطر آزار، حمله و بازداشت از سوی سرویس های امنیتی، فعالان نظامی و گروه های فشار به شدت روزنامه نگاران را تهدید می کند. خود سانسوری نیز عمومیت دارد.

بر اساس گزارشی که در سال 2005 از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز منتشر شد، خشونت و قتل روزنامه نگاران بدلیل بی ثباتی سیاسی "بطور چشمگیری افزایش" یافته است.

در پی انتفاضه دوم رسانه های فلسطینی بر اثر عملیات نظامیان اسرائیلی های غاصب بشدت صدمه دیدند و شبکه های رادیو و تلویزیونی آن تخریب شدند. از جمله شبکه رادیو تلویزیونی اقتدار ملی فلسطین در رام الله که در ژانویه ۲۰۰۲ تخریب شد.

مطبوعات

القدس- پرفروشترین روزنامه، واقع در بیت المقدس

الایام - روزنامه، واقع در رام الله

الحیات الجدید - روزنامه متعلق به اقتدار ملی فلسطین

رادیو

رادیو صدای فلسطین - شبکه رسمی اقتدار ملی فلسطین

تلویزیون

تلویزیون فلسطین - شبکه رسمی اقتدار ملی فلسطین
تلویزیون ماهواره ای فلسطین - واقع در غزه و تحت مدیریت اقتدار ملی فلسطین
تلویزیونهای مستقل: القدس - ویژه آموزش و پرورش، المهد، المجد، النورس، الشرق، امواج، بیت اللحم، شپردز، الوطن

خبرگزاری

خبرگزاری فلسطین (وفا)، به زبانهای عربی، انگلیسی، فرانسه و عبری

اینترنت

تا سال 2006 حدود 243 هزار نفر دسترسی به اینترنت داشته اند.

 

شهرغزه

 

 

 

(در عربی: غزة و در عبری: עזה (عزه)) نام شهری عرب‌نشین در نوار غزه است که به حکومت خودگردان فلسطینی تعلق دارد. جمعیت شهر غزه درحدود ۴۱۰ هزار نفر است که از اعراب فلسطینی تشکیل شده‌است. حکومت کنونی غزه در دست گروه حماس است که هم کنون کنترل نوار غزه را دراختیار دارد.

تاریخ

 

از لحاظ راهبردی، این شهر بر روی نوار ساحلی مدیترانه قرار گرفته، غزه باستانی یک مرکز پر رونق تجاری و محل توقفگاه مسیر کاروانهای بین مصر و سوریه بوده‌است. این شهر در قرن پانزدهم پیش از میلاد توسط مصر اشغال گردید. فلسطینیها چند صد سال بعد در این ناحیه اقامت نمودند، و غزه تبدیل به یکی از پنتاپلیسها| شهرهای اصلی تبدیل شد.

غزه در دهه ۶۳۰ میلادی پس از محاصره‌ای که طی آن جمعیت یهودیان شهر در کنار پادگان امپراطوری بیزانس| بیزانس از آن دفاع نمودند، به وسیله عربها تصرف شد.

اعتقاد بر این بوده که در مکانی که پدر بزرگ پیامبر گرامی اسلام (ص) دفن شده، این شهر به یک شهر مهم اسلامی تبدیل شده‌است. در قرن دوازدهم، غزه درگیر جنگهای صلیبی مسیحیان شد؛ و در سال ۱۱۸۷ تحت کنترل مسلمانان قرار گرفت. این شهر در قرن شانزدهم بر اثر حمله عثمانی‌ها سقوط کرد و طی جنگ جهانی اول (۱۹۱۸-۱۹۱۴) به دست بریتانیا افتاد.

در پی جنگ جهانی اول، غزه به بخشی از فلسطین (تحت الحمایه) | قیمومیت بریتانیا بر فلسطین تبدیل گردید. پس از شروع جنگ اول اعراب و اسرائیل غاصب در سال ۱۹۴۸، مصر کنترل غزه را به دست گرفت و نواحی اطراف آن را تسخیر نمود. مصریها هرگز ساکنان آن را به عنوان شهروندان مصری نپذیرفتند و و خروج آنها را از نوار غزه ممنوع کردند. اسرائیل غاصب این شهر را تسخیر نمود و نوار غزه طی جنگ شش روزه ۱۹۶۷، غزه به مدت ۲۷ سال پس از آن تحت اشغال اسرائیل غاصب قرار گرفت و ناحیه کوچکتری از بخش بزرگ این سرزمین توسط اسرائیل غصب شده‌است. این موضوع باعث تراکم زیاد جمعیت و فقر در نوار غزه شد.

در آغاز قیام فلسطینی در سال ۱۹۸۷، که تحت عنوان انتفاضه اول شناخته می‌شود، غزه مرکز ناآرامی سیاسی و رویارویی بین اسرائیلیهای غاصب و فلسطینیها گردید، و اوضاع اقتصادی در این شهر رو به وخامت گذاشت.

در سپتامبر۱۹۹۳، رهبران اسرائیل غاصب و سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) توافق نامه اسلو را امضاء نمودند که خواستار اداره فلسطینی نوار غزه، و شهر اریحا در کرانه غربی می‌شد که در ماه می‌۱۹۹۴ به مرحله اجرا درآمد. بیشتر اسرائیلیهای غاصب در حالی غزه را ترک نمودند که اداره آن را به حکومت خلق فلسطین| حکومت فلسطینی برای اداره و کنترل شهر در کنار باقی نوار غزه واگذار نمودند. دولت فلسطینی به رهبری یاسر عرفات، غزه را به عنوان اولین مقر ایالتی خود برگزید. در سپتامبر ۱۹۹۵، اسرائیل غاصب و ساف یک توافق نامه صلح ثانویه امضا نمومدند که حکومت فلسطینی را تا برخی شهرهای کرانه غربی گسترش می‌داد. این موافقت نامه نیز یک مجمع فلسطینی با ۸۸ عضو تاسیس کرد که جلسه افتتاحی خود را در مارس ۱۹۹۶ در غزه برگذار نمود. شهردار کنونی آن سعد خرمه‌است.

 

 

مردم و فرهنگ

 

جمعیت غزه تقریباً بطور کامل از فلسطینیان مسلمان تشکیل می‌شود، و همچنین دارای جامعه کوچکی از مسیحیان فلسطینی می‌باشد. جریان گسترده آوارگان فلسطینی پس از جنگ عربی- اسرائیلی۱۹۴۸ جمعیت غزه را به یکباره افزایش داد. تا سال ۱۹۶۷، این جمعیت نسبت به سال ۱۹۴۸ شش برابر شد. جمعیت شهر از آن زمان تاکنون به افزایش خود ادامه داده‌است، و فقر، بیکاری، و اوضاع نابسامان زندگی در آن شیوع یافته‌است. غزه دارای نارسائی‌های جدی در بخش مسکن و زیر ساختاری بوده، و سیستم ناکارآمد (تخلیه) فاضلاب آن به مشکلات جدی بهداشت و سلامت عمومی آن دامن زده‌است.

اقتصاد

 

غزه مرکز اقتصادی این ناحیه می‌باشد که در آن مرکبات و دیگر محصولات کشت می‌شود. بسیاری از اهالی غزه در بخش خدمات و صنعت اسرائیل غاصب کار می‌کنند زمانی که مرز باز باشد. این شهر شامل برخی صنایع کوچک از جمله نساجی و فرآوری مواد غذایی است. انواع کالاها در بازارهای خیابانی غزه به فروش می‌رسد، از جمله فرش‌ها، سفالینه، اثاث حصیری، و البسه پنبه ای؛ و توسعه بازرگانی در این شهر در حداقل میزان خود می‌باشد. غزه به عنوان یک کانون حمل ونقل برای نوار غزه‌است، و شامل بندر کوچکی است که بندر محلی شیلات محسوب می‌شود.

جاذبه‌ها

 

مکانهای مورد توجه برای ناظران این شهر عبارتند از مسجد بزرگ غزه| مسجد جامع عمری، مسجد السید هاشم| مسجد سید هاشم، مسجد ابن عثمان، مسجد ابن مروان، حرم شیخ ابوالعزم، حرم شیخ اجلین، تل منتار، قلعه ناپلئون (قلعه الرضوان)، و کلیسای سن پورفیروس. این شهر همچنین دارای تفرجگاه‌های جدید متعددی است که در آن جهانگردان و مردم بومی می‌توانند در کنار ساحل و استخرهای شنا، به شنا و استراحت بپردازند.

·         مسجد جامع (مسجد العمری)

مسجد العمری با مناره‌های باشکوه خود در پایین شهر غزه واقع شده، که معروفست این مسجد ناحیه اولیه معبد مارناس و سپس کلیسای ارتودوکس یونانی را اشغال کرده‌است. این مسجد همچنین در مکان کلیسای نرمن که توسط صلیبیون در قرن دوازهم میلادی ساخته شده بود، قرار گرفته‌است.

·         قلعه ناپلئون (قصر الباشا)

این قلعه نیز در پایین شهر غزه واقع شده و این بنای مستحکم سنگی آن به دوره مملوک برمی گردد. این مکان به عنوان قصر الباشا شناخته می‌شود زیرا ناپلئون چند شب را در این نقطه در مسیر حرکت خود به سوی شهر در سال ۱۷۹۹ سپری کرده‌است.

·         کلیسای سن پورفیروس

این کلیسای قرن چهارم مکانی است که سن پورفیروس درگذشت و در (۴۲۰میلادی) آن دفن شد. کلیسا در شهر قدیمی غزه ولقع شده‌است و هنوز توسط جامعه ارتودوکس یونانی امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

·         مسجد السید هاشم

در بخش الدراج قرار گرفته، این مسجد یکی از بزرگترین و زیباترین مساجد قدیمی در غزه می‌باشد. مزار هاشم بن عبدمناف، جد حضرت محمد (ص) که طی سفر تجاری خود در غزه درگذشته‌است تصور می‌شود در زیر گنبد این مسجد قرار داشته باشد.

حمل و نقل

 

شهر غزه در باقی نواحی نوار غزه در کنار فرودگاه بین المللی یاسر عرفات قرار دارد. آن در سال ۱۹۹۸ بازگشایی شد، اما فعلاً فاقد هرگونه عملیاتی است، باندها و تاسیسات پشتیبانی آن بطور گسترده‌ای طی انتفاضه الاقصی از سوی نیروهای نظامی اسرائیلی ویران شده‌است. در پی خروج اسرائیل غاصب از نوار غزه در پاییز ۲۰۰۵، بحثهایی میان طرفهای فلسطینی و اسرائیلی های غاصب بر سر بازگشایی آن صورت گرفت. تاکنون، مذاکره کنندگان اسرائیلی با اجازه بازگشایی آن موافقت نکرده‌اند.فعلا غزه در محاصره کامل نیرو های رژیم صهیونیستی اسرائیل قرار دارد ومردم مظلوم غزه در تنگنای شدید غذا ودارو و زیر آتش سنگین آنان در وضع بسیار اسفناکی روزگار خود را بسر می برند.

ورود به غزه

 

·         از طریق هوائی :

فرودگاه بین المللی غزه، (واقع در) ۴۰کیلومتری جنوب غزه. فرودگاه بین المللی بن گورین، تل آویو، ۷۰کیلومتری شمال غزه.

·         از طریق اتومبیل:

دسترسی از شمال: (دیوار) حائل اسرائیلی نوار غزه تقاطع ارز، (در نقطه مرزی با اسرائیل غاصب). دسترسی از جنوب: تقاطع رفح در نقطه (مرزی با مصر که همچنین به عنوان خط فیلادلفیا نیز شناخته می‌شود).

شهرهای تحت کنترل حکومت خودگردان فلسطینی•غزه • بیت حانون • بیت لاهیه • دیر البَلَح •  جبالیا • خان یونس • رفح: بیت المقدس شرقی

 

شهرجنین

 

 

   جنین شهری ازکشورسرزمین‌های فلسطینی وسعت۳۷٫۳ کیلومترمربع جمعیت ۳۵٫۷۶۰ نفر (۲۰۰۶)

 

جنین که با نام اردوگاه آوارگان جنین نیز شناخته می‌شود منطقه‌ای در کرانه باختری در سرزمین‌های فلسطینی است ،این شهر نقطه به هم پیوستن راه‌های ارتباطی منتهی به حیفا، ناصره، نابلس و قدس به شمار می‌رود.مساحت آباد آن بالغ بر ۶۸۰ هکتار و مساحت کلی زمین‌های آن بالغ بر ۱۸۸۰ هکتار می‌باشد . بخش گسترده‌ای از زمین‌های آن به زیر کشت می‌رود ،عمده محصولات این منطقه شامل میوه‌های درختی ،سبزیجات و غلات است.

جمعیت شناسی

 

بر اساس برآوردی که با توجه به سرشماری در سال 1997 اعلام شده، شهر جنین جمعیتی معادل 34،000 فلسطینی را در خود جای داده است. بنا به اعلام آژانس امداد و کار سازمان ملل UNRWA قریب به 13،000 نفر در اردوگاه پناهندگان جنین در منطقه ای به مساحت 373،000 متر مربع سکنی داده شده اند. 3/42% از پناهندگان اردوگاه جنین را افراد زیر پانزده سال تشکیل می دهند. جمعیت کل منطقه جنین متجاوز از 250،000 نفر است.

جغرافیا

 

شهر جنین از شرق به دره اردن و از شمال به مرج ابن عامر (دره جزریل) مشرف است.

مشخصات

 

اردوگاه رسمی پناهندگان سازمان ملل یکی از بخشهای این شهر محسوب می شود که عمدتا اخلاف پناهندگان عربی را از زمان جنگ اسرائیل غاصب و اعراب در سال 1948 در خود جای داده است. برای مدتهای زیادی، جنین نقطه مرکزی درگیری اسرائیل غاصب و فلسطین بوده است. همچنین بیمارستان دکتر شهید (خلیل سلیمانی) در این شهر قرار دارد.

تاریخچه

 

در زمانهای قدیم، جنین روستای ‹‹این گانیم›› انجیل عبری به عنوان ʻÇn-Gannîm شناخته شده و یکی از شهرهای لویت متعلق به قبیله عساکره در نظر گرفته می شود. نام عربی اخیر جنین اساسا از نام قدیم آن گرفته شده است. در قرن بیستم پس از تاسیس کلیسای انگلیس دولت اسرائیل غاصب در آن اطراف محلی برای سکونت اسرائیلی ها به نام گانیم ساخت که نام آن هم از روی نام روستای قدیمی گذاشته شده بود. اسرائیل غاصب در آگوست 2005 به عنوان بخشی از ‹‹طرح خروج یک جانبه›› این منطقه را تخلیه کرد.

جنین در خلال شورش اعراب در فلسطین در فاصله سالهای 1936 تا 1939 تبدیل به مرکز ناآرامی شد؛ به وپژه آنکه این منطقه به عنوان مقر فعالیتهای مبارزین عرب تحت رهبری ‹‹شیخ عزالدین القاسم›› که شاخه نظامی حماس نام خود را از روی آن نام او انتخاب کرده است، محسوب می شد. این منطقه همچنین مورد استفاده هواداران ‹‹فوزی الکاوکی›› قرار داشت.

شهر جنین در جنگ اعراب و اسرائیل غاصب به سال 1948 توسط نیروهای اسرائیلی های غاصب اشغال شد و پس از آن در فاصله کوتاهی پس از آنکه آتش بس اولیه لغو شد، نیروهای گردان کارملی اسرائیل غاصبآن را در ‹‹ جنگ 10 روزه›› تسخیر کردند. این حمله در واقع ترفندی برای دور کردن ذهن نیروهای عرب از ماجرای تسخیر بیت المقدس بود. با رسیدن نیروهای کمکی عرب اسرائیلی های غاصب به سرعت غنائمی را که در آن منطقه به دست آورده بودند، رها کردند.

اردوگاه پناهندگان با هدف اسکان دادن فلسطینی هایی که از شهر و روستای بومی خود که در جنگ اعراب و اسرائیل غاصب در سال 1948 تحت تصرف اسرائیلی های غاصب درآمد، گریخته یا مجبور به ترک آن شده بودند در سال 1953 ساخته شد.

این شهر به مدت 19 سال تحت کنترل اردنی ها قرار داشت، اما بعدها ‹‹ یگان پلد›› نیروهای  اسرائیل غاصب (IDF) در اولین روز ‹‹جنگ شش روزه›› به سال 1967 آن را تسخیر کردند.

سالهای درگیری

 

اسرائیل غاصب در سال 1996 کنترل شهر را به دولت فلسطین واگذار کرد. در آغاز انتفاضه الاقصی اسرائیل غاصب مدعی شد که این شهر به منبع اصلی ارسال عاملین عملیات شهادت طلبانه به شمال و مرکز اسرائیل غاصب تبدیل شده است. بنا به اعلام منابع اسرائیلی، یک چهارم تمامی بمب گذاری های شهادت طلبانه در خلال انتفاضه فعلی انجام شده است. این انتفاضه به نام انتفاضه دوم خوانده می شود و خاستگاه آن جنین بوده است.

جنگ جنین

 

جنگ جنین در سال 2002 در آوریل 2002، اردوگاه پناهندگان جنین صحنه یکی از شدیدترین درگیریهای بود که در خلال انتفاضه الاقصی رخ داده است. از زمان شروع این جنگ، جنین تحت کنترل مستقیم ارتش اسرائیل غاصب قرار گرفته شده است. در آن زمان، مردم ساکن جنین مجبور به تحمل حکوت نظامی های طولانی مدت بودند (که مدت آن از ژوئن 2002 بیش از 150 روز بوده است و تقریبا تمام آن قبل از سال 2004 رخ داده است). شماری از مبارزان مورد ظن فلسطینی و غیر نظامیان به دست نیروهای اسرائیل غاصب کشته شدند و این امر باعث آن شد که صفت ‹‹کشتار هوشمند›› به اقدامات نظامی اسرائیلی های غاصباطلاق شود. هچنین ‹‹ایان هوک›› که یکی از کارگزاران سازمان ملل بود در 2 نوامبر سال 2002 توسط یک تیر انداز کمین کرده اسرائیلی کشته شد.

 

سیاست

 

انتخابات شهرداری جنین در 15 سپتامبر سال 2005 برگزار شد. شش کرسی این انتخابات را ‹‹ حماس›› و ائتلاف محلی ‹‹فتح›› و ‹‹سازمان آزادی بخش فلسطین›› از آن خود کردند. جنین یکی از چندین شهری بوده است که حمایت از حماس در صحنه انتخابات رشد چشمگیری داشته است. شهردار جنین ‹‹حادم ریدا›› و استاندار استان جنین ‹‹قدورا موسی›› است.