چرا یکی از لقب های امام زمان (عجل الله تعالی فرجه ) مظطر است؟

مضطر

یکى از لقب‌هاى معروف امام عصر علیه‌السّلام است. در کتاب‌هاى لغت به‌معناى درمانده و ناچار به کار مى‌رود. در بسیارى از ادعیه و روایات از حضرت مهدى علیه السّلام با لقب مضطر یاد شده است. از جمله در قسمتى از دعاى ندبه آمده است: «این المضطرّ الذى یجاب اذا دعى(6) کجاست آن مضطرى که چون دعا کند، خواست او به اجابت مى‌رسد...

امّا چرا به امام عصر علیه السّلام لقب مضطر داده شده است؟ از بررسى مجموعه روایات مربوط به این بحث چنین برمى‌آید که امام معصوم به‌عنوان حجّت الهى در خیرخواهى به بندگان خدا و محبت به آنان از پدر و مادر به آن‌ها مهربان‌تر است؛ کدام اضطرار سخت‌تر از این است که کسى حجّت خدا باشد و مسئولیت حفظ و تبلیغ و ترویج و حاکمیّت بخشى به همه احکام و ارزش‌هاى الهى را برعهده داشته باشد، امّا در شرایطى واقع شود که ببیند حکام جور از یک طرف و منافقان و انسان‌هاى هواپرست از طرف دیگر احکام حیات‌بخش الهى را زیر پا مى‌گذارند و بندگان خدا را از مسیر سعادت واقعى منحرف مى‌سازند و آن‌ها را به بى‌راهه سوق مى‌دهند.(7)  

همین‌طور در روایتى که از امام صادق علیه السّلام دربارۀ تفسیر آیه: «أَمَّنْ یُجِیبُ اَلْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ اَلسُّوءَ...»(8)  وارد شده چنین آمده است: سوگند به خدا منظور از مضطر در این آیه قائم آل محمد صلّى اللّه علیه و اله است. وقتى که در آخر الزمان ستم و بیداد و فساد در نتیجه سلطه پیدا کردن مستکبران و انحراف مردم از صراط مستقیم سرتاسر جهان را پر ساخت، آن حضرت در بین رکن و مقام [در مسجد الحرام]دو رکعت نماز مى‌خواند و آن‌گاه دست به دعا برداشته از خداوند تعجیل در فرج خود را مى‌خواهد و پروردگار عالم نیز دعاى او را اجابت نموده و به او اذن ظهور مى‌دهد و به دنبال این واقعه مبارک آن حضرت به برکت امدادهاى غیبى و هم‌چنین یارى انسان‌هاى مؤمن و شجاع-که در آن زمان از سرتاسر عالم به گرد آن حضرت جمع شده‌اند- بساط ستم را از روى زمین برخواهد چید.(9) و (10)